Teoria i praktyka na temat wentylacji

[Miś]

Teoria i praktyka na temat wentylacji

Czyli jak ugryźć wentylację i zapewnić roślinom najlepsze możliwe warunki.
 

Gdybym chciał opisać każde zagadnienie dotyczące wentylacji, musiałbym pewnie każdemu z nich poświęcić osobny artykuł. Nie mniej jednak wielu czytelników nie potrzebuje całej teorii na ten temat, wiec postaram się w jednym artykule opisać więcej praktycznych rozwiązań, które każdemu domowemu ogrodnikowi ułatwią i umilą codzienną pracę oraz w dużym stopniu pomogą wyeliminować część codziennej pracy związanej z wentylacją.

 

Wentylatory

Na samym początku warto poruszyć kwestie jak właściwie powinna wyglądać wentylacja. Żeby rośliny zamknięte w szczelnym pomieszczeniu uprawnym miały jak żyć, potrzebują powietrza. Aby je dostarczyć trzeba rozszczelnić pomieszczenie. Wiąże się to z zastosowaniem wlotów pasywnych, czyli zwykłych otworów (niestety tracimy w tym wypadku możliwości kontroli klimatu) lub wentylatora. Wentylator tak na prawdę jest podstawa odpowiedniego systemu wentylacyjnego. Odpowiedni wentylator powinien być wydajny, w miarę cichy (no chyba że nie przeszkadza nam ciągły szum),oraz oczywiście niezawodny podczas 24 godzinnego trybu pracy, który w wielu pomieszczeniach nigdy się nie skończy, a wentylator będzie pracował nieprzerwanie od pierwszego podłączenia do czasu aż odmówi dalszej pracy.

Na rynku jest wiele wentylatorów m. in. kanałowe, mieszające, w wyciszających boxach. Różnią się na prawdę wszystkim, od ich wydajności, przez trwałości, dodatkowe bajery takie jak regulator obrotów czy wbudowany termometr, a kończąc na takich które budowa swoja przypominają tłumik, właśnie po to by zminimalizować hałas wentylatora. Nie miłym zaskoczeniem będzie dla was fakt, ze wentylator z możliwością regulacji, po zmniejszeniu obrotów wcale nie pracuje ciszej. To co słyszymy gdy wentylator pracuje to najczęściej dźwięk powietrza - podobnie jak szum wiatru. Gdy zechcemy zmniejszyć ilość obrotów wentylatora, częściowo obniżymy wydobywający się dźwięk - jednak do czasu - mianowicie, istnieje granica po której przekroczeniu, zamiast szumu powietrza, będziemy słyszeć buczenie silnika wentylatora. Związane jest to z tym ze silniki nie a konstrukcyjnie zaprojektowane do ich "ściszania" (z ang. dimmable). Producenci często biorą zwykły wentylator, i dodają wbudowany regulator obrotów podnosząc cenę produktu. Czy to źle? Każdy musi osobiście ocenić czy warto dopłacać za wentylator z wbudowaną regulacją mocy. Bez wątpienia daje on większe możliwości niźli takie bez regulacji - np. w wypadku gdy nie potrzebujemy pełnej mocy wentylatora ponieważ rośliny nie wypełniły jeszcze boxa, a lampa nie grzeje za mocno wtedy wentylator dostosuje obroty do wyznaczonej temperatury redukując zużycie prądu i kilka wat. Przy jednym małym wentylatorze to nie wiele, ale pomyślcie o przemysłowych producentach medycznej marihuany. Przed zakupem wentylatora zalecam przemyśleć w jaki sposób będziemy go montować, oraz jaki dodatkowy osprzęt taki jak przewody wentylacyjne, czy filtry węglowe mamy zamiar do niego podłączyć. Odpowiednie rozplanowanie całej wentylacji pomoże nam utrzymać odpowiedni mikro klimat niezbędny do prawidłowego wzrostu każdej rośliny.

 

Wentylatory mieszające

Prócz wentylatora mającego na celu wymianę powietrza w growboxie, istotne w uprawie są również wentylatory mieszające powietrze. Wentylator mieszający ma na celu poruszać powietrze wewnątrz growboxa, tak by odpowiednia ilość dwutlenku węgla dotarła do każdej z roślin. Aby wymieszać powietrze wystarczy zainstalować wentylator komputerowy - lub kilka. Wiąże się to jednak z potrzebą odkrycia w sobie duszy majsterkowicza, by podpiąć zasilanie do tego wentylatora.

Dla osób preferujących gotowe rozwiązanie, na rynku oczywiście znajdą się odpowiednie rozwiązania. Od tanich, prą-dożernych i głośnych wentylatorów, do droższych ale najwyższej jakości takich jak Hortiline HortiFan. Produkt HortiFan charakteryzuje się bardzo niskim zużyciem prądu plus dla środowiska, bezgło-śnością oraz obudową która nie pozwoli połamać łopatek wentylatora podczas prac z roślinami.     

 

Filtr węglowy 

Osobną kwestią, którą chciałbym poruszyć, jest zastosowanie filtrów węglowych. Filtr węglowy, zależnie od zastosowanego wewnątrz rodzaju węgla aktywnego, służy do różnych celów - filtrowania zapachu czy uzdatniania wody. Budową przypomina tubę, z jednej strony zaślepioną, z drugiej umożliwiający podpięcie odpowiedniego przewodu wentylacyjnego. Otoczony najczęściej filtrem zewnętrznym. Główne zagadnienie jakie poruszam dotyczy oczyszczania powietrza z zanieczyszczeń oraz tarpenów - zapachowych substancji lotnych, nie mniej jednak nie mogę pominąć faktu, ze węgiel aktywny chłonie wodę. Wielu ogrodników zapomina o fakcie ze wyeksploatowany filtr powietrza może zwiększyć swą wagę trzykrotnie - o ile w wypadku małych filtrów nie ma to takiego znaczenia, tak przy większych, niewłaściwe umocowanie może się wiązać z tym ze wypełniony filtr po prostu zerwie się z mocowań, niszcząc wszystko co znajdzie na swojej drodze ku ziemi.    

Na rynku dostępne są dwa rodzaje filtrów powietrza, jednak oba w głównej mierze opierają się na oczyszczaniu za pomocą węgla aktywnego, pod różnymi postaciami. Różnica pomiędzy nimi polega na sposobie w jaki umieszczono w nich węgiel aktywny. W pierwszym przypadku, producenci po prostu wypełniają obudowę filtra granulatem węgla aktywnego, zaś w drugim w procesie budowy zastosowano wyłożenie w postaci maty, podobnej do tej znanej nam z okapu kuchennego.  Mata ta została w procesie produkcyjnym specjalnie karbowana w celu zwiększenia powierzchni filtracyjnej, przy zmniejszeniu przestrzeni jaka zajmuje sama karbowana mata. W obu typach filtrów, producenci w celu zwiększenia żywotności wkładu węglowego stosują filtr wstępny - jest to materiał na zewnątrz filtra, mający na celu oczyszczenie powietrza z kurzu, oraz innych zanieczyszczeń.

Producenci filtrów z mata węglowa zalecają by powietrze było zaciągane najpierw przez filtr wstępny, a następnie oczyszczane przez węgiel aktywny. W przypadku filtrów z granulatem producenci twierdza ze sposób podłączenia filtra nie wpływa a żywotność wkładu węglowego. Ciekawe rozwiązanie na rynku zaprezentowała firma Hortiline. Ich filtry węglowe Hortifilter wyposażone są w matę węglową, filtr wstępny wysokiej jakości, oraz bardzo sprytnie przemyślane oczka do haczyków - likwiduje to problem oplatania pasami filtra, zmniejszając powierzchnię zasysania powietrza. Dodatkowym atutem produktu Hortiline Hortifilter jest ich lekkość - nawet przy większym rozmiarze ich waga nie przyprawia podczas montażu o ból kręgosłupa. Nie wpływa na żywotność i jakość pracy filtra. Jeśli wierzyć zaleceniom producentów, filtry z granulatem węglowym są w stanie dłużej pracować w odpowiednim środowisku (odpowiednia temperatura oraz wilgotność w miejscu monta-żu), nie mniej jednak o takie środowisko na pewno trudno. Filtry z granulatem są cięższe od tych wyłożonych matą, w dodatku w nieodpowiednim środowisku (szczególnie wysoka wilgotność filtrowanego powietrza), filtry z granulatem pod koniec swojego żywota mogą stać się cięższe nawet trzykrotnie - związane jest to z absorbcyjnością wody przez granulat. Maty w filtrach nie maja tak dużej skłonności do magazynowania wody, dzięki czemu ich waga was nie zdziwi gdy przyjdzie czas wymieniać taki filtr. Przy zakupie filtra węglowego, należy pamiętać by jego możliwości filtracyjne podane przez producenta na ogół w metrach sześciennych na godzinę (m3h), były odrobinę niższe od deklarowanej mocy wentylatora. Filtr węglowy, w zależności od zastosowanego wyłożenia obniży moc wentylatora nawet o 30% w wypadku filtrów z granulatem. Filtry z matą węglową mają lepsze wyniki, dzięki czemu ciśnienie powietrza nie ma takich spadków.

 

Przewody wentylacyjne

Przewody wentylacyjne nie są obszernym tematem w naszym świecie. Na rynku znaleźć możemy 4 typy chociaż w growshopach dostępne raczej są trzy. Pierwszy z nich to przewód w całości aluminiowy, utwardzany - sprawdza się raczej przy odprowadzaniu powietrza np. z okapu. Jego główną wadą jest wysoka cena, jednak wiąże się ona z jakością. Drugi model - znacznie popularniejszy również w całości jest z aluminium, jednak bardzo miękkiego i cienkiego - przewód jest lekki, bardzo elastyczny i tani - jednak mniej trwały od pierwszego. Złotym środkiem takich przewodów jest przewód aluminiowo plastikowy - jest to przewód wykonany z cienkiego aluminium, mający dodatkową osłonę zewnętrzną w postaci foli plastikowej - folia zwiększa odporność przewodu na przypadkowe przetarcia czy uszkodzenia. Ostatnim typem przewodu, o jakim chcę napisać, jest przewód izolowany akustycznie. Przewód taki został w procesie produkcyjnym wzbogacony o wełnę mineralną w środkowej części przewodu. Wełna mineralna redukuje drgania i hałas jaki tworzy powietrze które jest tłoczone wewnątrz przewodu. Oznacza to ze przewód wentylacyjny izolowany nie tylko pomaga w doprowadzeniu powietrza, ale również wyciszają cały system wentylacyjny. Każdy przewód wentylacyjny ma w sobie drut stalowy - odpowiada on za odpowiedni układ przewodu - gdyby drutu nie było, przewód po prostu by się zapadł. Przewody różnią się jeszcze czymś - przekrojem.

Najpopularniejsze przekroje przewodów wentylacyjnych są dostosowane do przyłączenia filtra, oraz wentylatora: 100mm, 125mm, 150mm, 200mm oraz 250mm. Dostępne są mniejsze, oraz większe rozmiary jednak nie są one tak popularne. Na ogół producenci dodają milimetr lub dwa zapasu, tak by przewód odpowiednio nałożyć na przyłą-cza urządzeń. Warto mieć na uwadze fakt, że przewody wentylacyjne często cięte są maszynowo, przez co czasami jakość ich zakończenia może pozostawiać wiele do życzenia. Aby uniknąć lewych ciągów tzn. miejsc, w których przez niewłaściwe zamocowanie przewodu wentylacyjnego dostaje się powietrze (lub ucieka), warto każde łączenie odpowiednio uszczelnić - taśmą klejącą, lub ślimakowymi flanszami zaciskowymi. Ten mały zabieg pozwoli nam też zapobiec niekontrolowanemu wydostaniu się niechcianego zapachu z wentylacji.

 

Tłumiki akustyczne

W artykule dotyczącym wentylacji nie mógłbym pominąć kwestii tłumików akustycznych. Tłumik akustyczny bardziej kojarzy nam się raczej z tłumieniem odgłosów wystrzału z pistoletu niźli z kwestiami dotyczącymi wentylacji. Nic bardziej mylnego. I chociaż tłumiki akustyczne przywędrowały do growroomów raczej z pomieszczeń przemysłowych, które wymagały wydajnej wentylacji, a odpowiednie przepisy ograniczały emitowany przez nie hałas, wielu ogrodników bez wątpienia znalazło ukojenie dzięki instalacji odpowiednich tłumików. Tłumik budową przypomina filtr węglowy - jest tubalny, z odpowiednim wyłożeniem wewnątrz - z tą różnicą, że otwarty jest najczęściej z obu stron, a wewnątrz zamiast węgla aktywnego jest materiał tłumiący taki jak pianka akustyczna, wełną mineralną, czy odpowiednia perforacja zmieniająca ruch powietrza bezpośrednio redukując jego dźwięk. Tłumik akustyczny nie jest czymś niezniszczalnym - wystarczy aby pracował w nieodpowiednich warunkach, lub tłoczone było przez niego zanieczyszczone powietrze, a tłumik przestanie spełniać swoją rolę w takim stopniu jak na początku.

Zanieczyszczenia powietrza takie jak pyłki, kurze, czy nawet małe owady mogą osadzać się na powierzchni tłumika, i zatykać jego kanały perforacyjne. W efekcie czego nie tylko tłumik nie będzie wyciszał pędu powietrza, a dodatkowo osłabi ciśnienie powietrza produkowane przez wentylator. W sprzedaży dostępnie głównie sztywne, oraz elastyczne tłumiki - pierwsze o podwyż-szonym stopniu tłumienia dźwięku, zaś drugie (budową zbliżone do izolowanego przewodu wentylacyjnego) dające większe możliwości poprowadzenia wentylacji ze względu na ich giętkość, jednak nie dające takich efektów jak te sztywne. To czy tłumik zamontować z tyłu czy z przodu wentylatora zależy od samego wentylatora - są modele, które głośniej zasysają powietrze, a oddają je w miarę cicho, jak i takie, których zaciąg jest niesłyszalny, zaś dmuchają bardzo głośno. Każdy musi indywidualnie podejść do tego tematu z własnym wentylatorem. Bez wątpienia najlepszym wyjściem z sytuacji czasami jest zastosowanie dwóch tłumków – przy wlocie oraz wylocie powietrza.

 

Neutralizatory ONA

Dla osób chcących dodatkowo pozbyć się zapachu polecam neutralizatory zapachu - jednak ich wybór na rynku jest przeogromny, dlatego skupie się jedynie na ciekawym dodatku, jakim jest ONA Control Duct. ONA Control Duct jest to kawałek metalowej puszki, którą umieszcza się w przewodzie wentylacyjnym.

Wewnątrz ONA Control Duct jest specjalne miejsce, w którym umieszcza się neutralizator zapachu ONA Block. Aby ONA Control Duct spełniał swoja funkcje w 100% najlepiej by uzupełniał oczyszczone już przez filtr węglowy powietrze, w jeden z czterech zapachów marki ONA Block. Oczywiście nie trzeba opierać się na firmie ONA, gdy kupujemy wkład - wystarczy odpowiednia forma i kształt a każdy neutralizator spełni swoja funkcje. Dzięki temu sprytnemu rozwiązaniu, przefiltrowane powietrze, wzbogacamy przyjemnym zapachem. Tak przefiltrowane i wzbogacone powietrze bez większych oporów można wypuścić bezpośrednio na pokój, bez większych obaw o przebijanie się nieodpowiednich zapachów. Produkty firmy ONA wykonane są z naturalnych olejków roślinnych, więc uwalniając je do powietrza nie wpływamy na szkodę środowiska, oraz możemy dodatkowo cieszyć się poprawioną atmosferą niczym przy aromaterapii. Firma ONA ma w swojej ofercie również inne produkty wspomagające walkę z uciążliwymi zapachami. Wentylatory, które nakładamy na pojemniki z płynami, pozwalają w szybszy sposób uwolnić moc zawartą w olejkach zapachowych, czy automatyczne urzą-dzenia które psikają zapachem w okre-ślonych odstępach czasowych pozwalają w zupełności zapomnieć o konieczności codziennego użycia ręcznego odświeżacza powietrza.

Reasumując. Najlepsze wyniki w oczyszczaniu powietrza uzyskamy gdy zanieczyszczone powietrze najpierw będzie oczyszczone przez filtr węglowy, a następnie wzbogacone odpowiednim zapachem.
Taki zestaw powinien wielu z was uspokoić jeśli chodzi o wydobywający się zapach z
wnętrza pomieszczenia uprawnego.

[ubuzububub]

Dobry post, szkoda ze go nie napisales miesiac temu hehe Moc z toba. 

[ZOSTAW]

Czy na żarówkę hps (250) i zasilacz też warto zamontować dodatkowe chłodzenie? 

[Macky]

Jeżeli będziesz miał większą temperaturę niż 30 stopni to tak. 

[diacent]

Siedzę przy kalkulatorze na tej stronie i nie mogę uwierzyć że przy kubaturze 1.28 m3 i wymianie powietrza co 5 min potrzebuje wentylatora o mocy tylko 15.4

Czegoś tu nie rozumiem. 

 

[Wloczykij]

Roślinie wystarczy, ale weź pod uwagę jeszcze wzrost temperatury od lampy 😊. W rzeczywistości moc wentyla musi być wyższa, ale to zależy od temperatury, w temperatura zależy od wielu czynników 😊

[Bluregard]

W dniu 16.12.2020 o 21:51, diacent napisał:

Siedzę przy kalkulatorze na tej stronie i nie mogę uwierzyć że przy kubaturze 1.28 m3 i wymianie powietrza co 5 min potrzebuje wentylatora o mocy tylko 15.4

Czegoś tu nie rozumiem. 

 

Jaki kalkulator?,kutfa Jest tyle zmiennych,że.   Jak porstał wrzechśwuat?

[Ambasadorka]

W dniu 22.02.2021 o 21:15, Bluregard napisał(a):

Jaki kalkulator?,kutfa Jest tyle zmiennych,że.   Jak porstał wrzechśwuat?

/admin - link nie działa/

[dawcanerki]

mam pytanike, czy jak mam wentylator RVK 6" 420m3/h i filtr weglowy  6" 900m3/h to jest to poprawna konfiguracja? Mis pisze , ze filtr powinien byc minimalnie mniej wydajny jak wentylator, co jakos dziwnie mi nie pasuje? Czy ten filt co teraz kupilem 900m3/h nie jest za duzy? Box 1.2x1.2x2 - 1.44m2

 

pozdrawiam

dawcanerki

[Rysiu]

Przefiltruje. Ten wentylator to jest do jakiegoś dużego pomieszczenia. Filtr tak samo. 100-150m³ by w zupełności starczyło.