Wstęp – dlaczego akcyza na waporyzatory?

Od września 2025 roku polski rynek waporyzatorów i urządzeń do inhalacji nikotyny zmienił się radykalnie. Nowelizacja ustawy akcyzowej wprowadziła nową kategorię wyrobów akcyzowych – urządzenia do waporyzacji. Oznacza to, że każdy legalnie sprzedawany waporyzator musi być oznaczony banderolą, a za każdą sztukę sprzedawcy i importerzy odprowadzają 40 zł podatku akcyzowego.

To pierwszy raz, kiedy Polska tak jednoznacznie opodatkowuje sprzęt do waporyzacji, a nie tylko płyny nikotynowe czy wkłady. Celem państwa jest uszczelnienie systemu podatkowego, ograniczenie szarej strefy i zwiększenie kontroli nad obrotem tymi produktami.

Najważniejsze przepisy – co dokładnie się zmieniło?

Nowa akcyza na waporyzatory opiera się na kilku filarach prawnych:

1. Definicja urządzeń do waporyzacji – do kategorii włączono:

   • wielorazowe e-papierosy,

   • podgrzewacze tytoniu,

   • urządzenia wielofunkcyjne (obsługujące i płyny, i wyroby nowatorskie).
     Wyjątek stanowią urządzenia przeznaczone wyłącznie do celów medycznych.

2. Stawka podatku – ustawodawca przyjął prosty model kwotowy:

   • 40 zł za każde urządzenie,

   • 40 zł za zestaw części, choć te nie wymagają banderol.

3. Okres przejściowy – sprzedaż urządzeń bez banderol była dozwolona tylko do 31 sierpnia 2025 r. Od 1 września wszystkie urządzenia muszą mieć znaki akcyzy.

4. Obowiązek banderolowania – banderole muszą być umieszczone na każdym urządzeniu, tak jak w przypadku alkoholu czy papierosów.

5. Obowiązki sprzedawców i importerów:

   • rejestracja w CRPA (Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych),

   • prowadzenie ewidencji i rozliczeń przez system PUESC,

   • kontrola źródeł dostaw i dokumentów potwierdzających legalność towaru.

Cytaty z przepisów – podstawa prawna

• „Urządzenia do waporyzacji – 40 zł/szt.”

• „Zestawy części do urządzeń do waporyzacji – 40 zł/zestaw”

• „Określono terminy (…) do 31 sierpnia 2025 r.” – koniec okresu przejściowego

• „Urządzenia do waporyzacji (…) stosuje się od 1 lipca 2025 r.”

Takie zapisy jasno wskazują, że od września sprzedaż sprzętu bez banderol jest nielegalna, a każdy sklep czy importer musi odprowadzać akcyzę.

Jak akcyza wpływa na ceny waporyzatorów?

Największe konsekwencje dla konsumentów to wyższe ceny.

• Modele budżetowe podrożały nawet o 50–70%, bo akcyza stanowi dużą część ich ceny bazowej.

• W przypadku urządzeń premium (np. kosztujących 600–1000 zł), dodatkowe 40 zł nie zmienia ceny tak radykalnie.

• Dystrybutorzy doliczają koszty obsługi akcyzowej (logistyka banderol, magazynowanie, rejestracje).

W praktyce oznacza to, że najtańsze waporyzatory mogą całkowicie zniknąć z rynku, a średnia cena zakupu wzrosła o kilkadziesiąt złotych.

Obowiązki dla przedsiębiorców

Dla importerów, hurtowników i sklepów internetowych nowe przepisy oznaczają dodatkową biurokrację:

• rejestracja w CRPA,

• składanie deklaracji akcyzowych,

• obowiązek magazynowania i raportowania banderol,

• ścisła kontrola legalności sprzedaży.

W przypadku nieprzestrzegania przepisów grożą sankcje finansowe i kary administracyjne.

Polska a inne kraje UE – porównanie akcyzy

Polska nie jest jedynym krajem, który zdecydował się na opodatkowanie wyrobów do waporyzacji. Warto jednak zauważyć, że opodatkowanie samych urządzeń jest w UE rzadkością.

Tabela – porównanie cen waporyzatorów w Polsce, Niemczech i Czechach (2025)

Czy bonga i klasyczne lufki szklane podlegają nowej akcyzie

Krótko: nie – bonga i klasyczne lufki szklane nie podlegają nowej akcyzie wprowadzonej na „urządzenia do waporyzacji”. Przepisy obejmują wyłącznie sprzęt, który wytwarza aerozol bez spalania (wielorazowe e-papierosy, podgrzewacze, urządzenia wielofunkcyjne) oraz zestawy części do takich urządzeń. Bongo/lufka to akcesoria do spalania i nie mieszczą się w tej definicji.

Dlaczego tak?

• Definicja nowych wyrobów akcyzowych mówi o urządzeniach „umożliwiających wytworzenie i spożycie aerozolu” z płynu lub wyrobu nowatorskiego bez spalania. Banderole i stawka 40 zł/szt. dotyczą właśnie tych urządzeń. Bongo i lufka nie spełniają tych cech.

Czy są interpretacje/orzeczenia o bongach/lufkach?

Nie znalazłem wiążących interpretacji indywidualnych ani WIA, które kwalifikowałyby bonga/lufki jako wyroby akcyzowe po zmianach z 2025 r. Publicznie dostępne interpretacje i przeglądy orzecznictwa koncentrują się na innych kategoriach akcyzy, a nie na akcesoriach do palenia (brak wzmianek o bongo/lufkach).

Co zrobić, jeśli masz nietypowy produkt?

Jeżeli oferujesz sprzęt „hybrydowy” (np. elektroniczny water-pipe, który podgrzewa wkład bez spalania i realnie wytwarza aerozol), ryzyko klasyfikacji jako „urządzenie do waporyzacji” może istnieć. W takiej sytuacji najbezpieczniej wystąpić o Wiążącą Informację Akcyzową (WIA), która potwierdzi status wyrobu – WIA wiąże organy i chroni podatnika.

Wniosek

• Standardowe bonga i lufki szklane – poza zakresem nowej akcyzy.

• Elektroniczne/bezspaleniowe urządzenia generujące aerozol – potencjalnie w zakresie (warto rozważyć WIA).